נח מ ו נח מ ו עמ י י אמר א לה יכ ם. Troost, troost mijn volk zegt uw God

Transcriptie

1 Jesaja 40:1 Troost, troost mijn volk zegt uw God נח מ ו נח מ ו עמ י י אמר א לה יכ ם eloheechem jomar ammi nachamoe nachamoe jullie God zegt mijn volk troost Troost in Pi el is om te troosten. Niet נחם meervoud. is een Pi''el Imperativum, 2 e persoon, mannelijk, נח מ ו sympathiseren maar aanmoedigen. 1 De Imperativum geeft daarbij de bevelvorm aan: Troost! persoon, 1e י voornaamwoord) met een suffix (bezittelijk עם komt van het zelfstandig naamwoord עמ י enkelvoud: mijn volk is een Qal Imperfectum, 3 e persoon, mannelijk, enkelvoud: hij spreekt /hij zal spreken י אמר meervoud: 2e persoon, mannelijk, כ ם met het suffix א לה ים komt van het zelfstandig naamwoord א לה יכ ם jullie God. א לה ים) is naar de vorm een meervoud; plurale intensivum 2 ) Schriftplaatsen, Woordverband Schriftplaatsen נחם Nacham in Jesaja In het boek Jesaja komt het woord troosten 17 keer voor. Vier 3 van de zeventien keer betreft het een perfectum, dat we meestal vertalen met een verleden tijd. Tijdsaanduiding is geen afbakening van een tijdsperiode maar de omvatting van de tijdsperioden. Vanuit het Hebreeuws zou je mogen vertalen met hij heeft vertroost, hij vertroost, en hij zal vertroosten. Alle vier de keren dat Jesaja schrijft over troost in deze perfectum-vorm, is de HEERE het onderwerp. כ י-נ חם י הו ה want de HEERE heeft vertroost, de HEERE vertroost, en de HEERE zal vertroosten. De ontvangers van deze troost zijn in alle vier de gevallen: Sion, Zijn Volk!. De HEERE heeft Zijn volk getroost, De HEERE zal Sion troosten. De troost bij Jesaja heeft haar begin in de HEERE en ontvanger van die troost is Zijn volk! 1 Koehler & Baumgartner, The Hebrew and Aramaic Lexicon of the Old Testament, Leiden Boston Köln 2001, p Peter D.H. Broers, Woordenboek van het Bijbels Hebreeuws -ת,א Nieuw Lekkerland 2007, p 17 3 Jesaja 49:13, 51:3 (2x) en 52:9 allen Piel Perfectum

2 Zes keer wordt het woord troosten gebruikt in tijdsvormen die doorgaans in tegenwoordige tijd vertaald worden 4. Ook hier geldt de tijdsomvatting en niet de tijdsbelemmering. In deze zes vormen zit een mooie opbouw. Zowel in 22:4 als in 61:2 staat נחם in de Pi el Infinitivus vorm 5, als een spiegel tegenover elkaar. In 22:4 schrijft Jesaja dat de inwoners van Jerusalem maar niet moeten proberen om hem te troosten wat Jesaja voorziet het einde van Jerusalem en daarom heeft hij geen reden voor vreugde. Hij wijst de troost af, het toekomstbeeld is te erg. De zondige mensen in Jerusalem zouden moeten huilen over alle zonden, maar ze lachen en vieren feest. Hoe zou Jesaja door hen getroost kunnen worden? 6 Inderdaad wordt Sion verwoest en gaat het volk in ballingschap. In 61:2 gaat het om alle treurigen te troosten. Bij het troosten over veel meer dan het terugkomen en het herbouwen van Jerusalem. Hij zond Mij om te verbinden (61:1) staat in verband met 1:6; zonden die niet verbonden zijn. En als de HEERE de zonde van zijn volk gaat afwassen en verbinden en met olie verzachten dan kunnen de treurenden vertroost worden. 7 In de tweede spiegel staat נחם in de Pi el Participium, zeg maar de persoons-spiegel 8. In 51:12 zegt de HEERE: Ik, Ik, die (ben) uw Trooster; In 54:11 gaat het over u de ongetrooste. De stad Sion die in puin ligt, die wordt in 54:11 aangesproken. Het gaat hier niet om de vergeving van zonden of om het herstel van Sion als van voor de ballingschap, maar geeft een beeld van haar eeuwige toekomst. Ik zal uw stenen gans sierlijk leggen, en Ik zal u op saffieren grondvesten. 9 In de derde spiegel staat נחם in Pi''el Imperativum, de bevelvorm! We zien een Jesaja die niet getroost wil worden omdat hij de zonde van Jerusalem ziet, en we lezen later van de ongetrooste stad Jerusalem die in puin ligt. In die troosteloze situatie geeft de HEERE twee bevelen. Troost!, Troost! 4 Jesaja 40:1 Piel Imperativum Troost! 5 Jesaja 22:4 en 61:2 Piel Infinitivus om te vertroosten 6 M.J. Paul e.a., SBOT 9, Studiebijbel Oude Testament, Bijbelcommentaar Hooglied Jesaja, Veenendaal 2012, p Paul, SBOT 9, p Jesaja 51:12 Piel Participium jullie Trooster, Jesaja 54:11 Pual Participium ongetrooste 9 Gerechtigheid is het fundament van die stad, en de inwoners van die stad zullen door de HEERE zelf geleerd worden.

3 Inleiding op de Jesaja-rol Vertrouwen stellen in de HEERE God is de theologische boodschap van het boek Jesaja. 10 Een coalitie van Aram en het Noordrijk Israël trekt op tegen Jeruzalem. Koning Achaz van Jeruzalem weigert een teken, daarop geeft Jesaja een ander teken: ע מ נ ו א ל (met ons God). Later staat de grootmacht Assur voor de poort. Hizkia zoekt steun bij de HEERE in zijn tempel, en Jeruzalem wordt gespaard; de engel van de HEERE slaat Assur. Als Babel komt dan verandert de situatie. Hizkia zoekt nu geen steun bij de HEERE maar laat Babel alles zien, inclusief de eredienst van God. Jesaja is woedend, waar is het godsvertrouwen van Hizkia? De lezer van Jesaja voelde wel aan hoe het verhaal met Aram en Assur afliep, maar hoe zit het nu met Babel? 11 ballingschap bevindt zich als een gat tussen 39:8 en 40:1. 12 profeet Jesaja zelf ineens verdwenen. De niet-beschreven In hoofdstuk 40 zijn Hizkia en de Het godsvertrouwen heeft in het boek Jesaja een specifieke plaats: Jeruzalem. 13 Jesaja 1:24 Daarom spreekt de Heere, HEERE der heirscharen, de Machtige Israëls: O wee! Ik zal Mij troosten van Mijn wederpartijders. Ik zal Mij wreken van Mijn vijanden. Deze vijand hier zijn de inwoners van Jeruzalem. Jeruzalem is haar eigen vijand. 14 Elke beweging in het boek Jesaja is gericht naar Jeruzalem. 15 Alle volken trekken op naar de berg van het huis van de HEERE, samen met het Godsvolk, in vrede. in het laatste der dagen, schrijft Jesaja, deze toekomst staat nog open. 16 Jesaja spreekt van de terugkomst van het volk naar Jeruzalem. Dat is opmerkelijk omdat het vertrek in de ballingschap verzwegen is. 17 Vanaf Jesaja 40 staat deze terugkomst centraal: De HEERE zelf begint De HEERE zal uittrekken als een held 18 Daarnaast installeert de HEERE zijn dienstknecht om deze beweging voor het volk mogelijk te maken. Breng voort het blinde volk 19 Deze knecht blijkt zeer bereidwillig om Jacob tot Hem weder te brengen 20 De terugkeer van de HEERE naar Sion wordt door de wachters met gejuich waargenomen, de beweging vindt haar voltooiing. 21 De troost uit Jesaja 40:1 is realiteit geworden. 22 Met de terugkomst van het Godsvolk, kunnen ook de volken in beweging komen op weg naar Jeruzalem. Alle volken worden in Jesaja Archibald van Wieringen, Jesaja in Klaas Spronk en Archibald van Wieringen, De Bijbel theologisch, Hoofdlijnen en thema s, Zoetermeer 2011, p Van Wieringen, Jesaja, p Van Wieringen, Jesaja, p Van Wieringen, Jesaja, p Van Wieringen, Jesaja, p Van Wieringen, Jesaja, p Van Wieringen, Jesaja, p Van Wieringen, Jesaja, p Jesaja 42:13 19 Jesaja 43:8 wat een herhaling is van Jesaja 42: Zie Jesaja 49: Van Wieringen, Jesaja, p.88

4 aangesproken. En de HEERE zelf zal voor alle volken een overvloedige maaltijd bereiden op de berg Sion. 23 De taak van de volken is in eerste instantie om te terugkeer van het Godsvolk mogelijk te maken 43:6 Ik zal zeggen tot het noorden: Geef; en tot het zuiden: Houd niet terug; breng Mijn zonen van verre, en Mijn dochters van het einde der aarde; 49:22 ( ) dan zullen zij uw zonen in de armen brengen, en uw dochters zullen op den schouder gedragen worden. 61:9 En hun zaad zal onder de heidenen bekend worden, en hun nakomelingen in het midden der volken; allen, die hen zien zullen, zullen hen kennen, dat zij zijn een zaad, dat de HEERE gezegend heeft. En die volken die het Godsvolk naar Jeruzalem terugbrengen, zullen niet onderworpen worden, maar mogen delen in het dienen van de HEERE. De HEERE zal uit hen tot priester en tot Levieten nemen. 24 Dat is de vrede die beschreven staat in Jesaja 2: keert terug naar Jeruzalem en Zijn herauten worden omgeroepen om deze troost in Gods naam י הו ה uit te roepen. 26 Troost is een meervoudig werkwoord, God kan dus niet het subject zijn. Wie krijgt dan het bevel נח מ ו om te troosten? De boodschap is helder in 40:2: Spreekt naar het hart van Jeruzalem, en roept haar toe, dat haar strijd vervuld is, dat haar ongerechtigheid verzoend is, dat zij van de hand des HEEREN dubbel ontvangen heeft voor al haar zonden. Maar wie zijn de boodschappers? Dat die niet direct genoemd worden heeft als effect dat alle aandacht uitgaat naar de troost en niet naar de troosters. 27 Troost! Troost! schrijft Jesaja in onze tekst. De profeet gebruikt vaker een herhaling van נח מ ו נח מ ו woorden om een intens gevoel over te brengen. Jesaja 38:19 de levende, de levende ; 48:11 om Mijnentwil, om Mijnentwil ; 51:9 ontwaakt, ontwaakt 57:14 verhoogt, verhoogt. 28 zal jullie God zeggen is anders dan de vaak gebruikte formule: zo zegt God, de HEERE י אמר א לה יכ ם (42:5) of, spreekt de HEERE (41:14). Is de sprekende toch niet dezelfde als in 40:5 ( ) en alle vlees tegelijk zal zien, dat de mond des HEEREN gesproken heeft. Spreekt God in 40:1? Dat kan niet zomaar gesteld worden omdat Juda in die periode vele nieuwe goden aangeboden kreeg om te 22 Van Wieringen, Jesaja, p Jesaja 25: Jesaja 66:21 25 Van Wieringen, Jesaja, p John Goldingay and David Payne, International Critical Commentary, Isaiah 40-55, a critical and exegetical commentary, Volume I, London and New York 2014, p Goldingay and Payne, Isaiah 40-55, p :16; 26:3; 29:1; 38:11, 17, 19; 43:11, 25; 48:11, 15; 51:9, 12, 17; 52:1, 11; 57:6, 14; 62:10; 65:1 uit Goldingay and Payne, Isaiah 40-55, p. 64

5 dienen. Maar vers 1 stelt met nadruk: mijn volk, en vers 2 heeft de verbondsnaam HEERE aan, dat is Gods Naam! 29 In Jesaja wordt de ballingschap gemeenschap beschreven als Sions kinderen die voorbestemd zijn om terug te komen naar huis, naar hun moeder. 30 De wachters op de muren van Jeruzalem zien de komst van God 31 en zijn volk en juichen! 32 Zij gaan Troosten naar hun broeders en zusters in ballingschap: Kom naar huis, moeder is er en ze is niet meer boos! Dat is Sion, de verkondiger van goede boodschap. Tast Mijn Messiassen niet aan, en doet mijn profeten geen kwaad (Ps 105:15) en 51:11 zo zullen de vrijgekochten des HEEREN wederkeren, en met gejuich tot Sion komen. De inwoners van Jeruzalem worden talrijker, en zij blijven troosten: Kom naar huis! Zo zal uit Sion de wet uitgaan, en des HEEREN woord uit Jeruzalem. (2:3) Calvijn maakt het punt dat י אמר jomar, een Qal imperfectum, als toekomstige tijd vertaald moet worden. Die niet zegt u God maar zal uw God zeggen. 33 De mogelijke onderschrijf ik maar de noodzaak betwijfel ik. Dezelfde vorm, en ook in relatie tot de HEERE of God die spreekt, wordt immers op andere plaatsen in Jesaja in de tegenwoordige tijd vertaald. 34 De boodschap van Jesaja 40: God is de alleenheerser van het ganse heelal. Je kunt op Hem vertrouwen voor bevrijding. 35 De hoofdstukken daarna hebben als boodschap: God gaat Zijn almacht bewijzen door iets nieuw te doen, iets van tot nog toe niet gehoord is, Hij gaat Zijn volk terughalen uit de ballingschap. 36 Troost, Troost mijn volk. Het bedoelde effect van deze woorden kan nauwelijks overschat worden. De bevelvorm en de herhaling komt bijna scherp over. Het is nu niet meer de klacht zoals in 6:9 Horende hoort, maar verstaat niet, en ziende ziet, maar merkt niet. Nu gaat om mijn volk, zonder twijfel de taal van het verbond, Exodus 19:5 ( ) zo zult gij Mijn eigendom zijn uit alle volken ( ). 37 Het is niet langer minachtend dit volk (6:9 en 8:6) maar mijn volk. Hoe zeer dit volk ook het verbond heeft geschonden, de nakomelingen van Abraham, Isaak en Jakob hoeven niet te vrezen. God zal Zijn waarheid nimmer krenken, maar eeuwig Zijn verbond gedenken. Zijn woord wordt altoos trouw volbracht tot in het duizendste geslacht. Het verbond met Abraham, zijn vrind, bevestigd Hij van kind tot kind Goldingay and Payne, Isaiah 40-55, p Goldingay and Payne, Isaiah 40-55, p. 68 (Wat vrijere weergave) 31 Zie Zacharia 8:3 ( ) en Ik zal in het midden van Jeruzalem wonen ( ) 32 52:8 Er is een stem uwer wachters; zij verheffen de stem, zij juichen te samen 33 John N. Oswalt The Book of Isaiah, Chapters in R.K. Harrison and Robert L. Hubbard, Jr., NICOT, The New International Commentary on the Old Testament, Grand Rapids 1998, p. 43 (voetnoot 1) 34 Jesaja 1:11, 1:18, 33:10, 41:21, 49:20, 58:9, 66:9, zie Gerhard Lisowsky, Konkordanz zum Hebräischen Alten Testament, Stuttgart , p. 113, Oswalt The Book of Isaiah p Jesaja 41-1:42:22, Oswalt The Book of Isaiah p Exodus 6:7, 19:5; Leviticus 26:12; Deut. 26:17-18; ect, zie Oswalt The Book of Isaiah p Laus Deo, Salus Polupo (1760) in Psalmen, de berijming van 1773, Heerenveen g.j., Psalm 105:5

6 Het is niet direct duidelijk wie de troosters zijn die het bevel krijgen om te troosten. Sommige uitleggers suggereren dat er een goddelijke raad, en dat die goddelijke raadsleden gaan spreken. (Zie 1 Kon 22:19-21). 39 Oswalt is er echter niet van overtuigt dat dit idee een gebruikelijk concept ten tijde van de Jesaja, omdat Jesaja vooral de nadruk legt op het monotheïsme. Uw God zou in dat verband ook wat merkwaardig zijn. Het lijkt meer voor de hand liggend dat het troostbevel gegeven wordt tot menselijke sprekers die een reden hebben om namens God tot Jeruzalem te spreken. De boodschap is de kern, niet de boodschappers. 40 kerkvaders van westen, stelt dat het volk Jeruzalem moet troosten. 41 Hiëronymus, één van de grote De mededeling Troost, troost, mijn volk is een goddelijke opdracht. 42 Uw God zegt! Het bevel wordt opgevolgd; de eerste stem dient zich aan in vers 3: Een stem des roepende in de woestijn: Bereidt den weg des HEEREN, maakt recht in de wildernis een baan voor onzen God. De tweede stem dient zich aan in vers 6: Een stem zegt: Roept! wat zal ik roepen? Dat het Woord van onze God bestaat tot in eeuwigheid. Deze stemmen spreken wel met goddelijk gezag, maar zijn één met Zijn volk, omdat ze spreken over onze God. Dat deze stemmen anderen zijn dan JHWH in vers 1 blijkt o.a. uit vers 5: en alle vlees te gelijk zal zien, dat het de mond des HEEREN gesproken heeft. Jesaja 40:1 is de aanhef van het goede nieuws: Troost, troost! In Jesaja 51:12 zegt God: Ik, Ik ben uw Trooster. Zo ook in het Nieuwe Testament wordt God genoemd de God van alle vertroosting. 43 Het goddelijk bevel in Jesaja 40 vers 1 en 2 wordt direct opgevolgd. Let op de werkwoorden die gebruikt worden voor het spreken 44 : In vers 1: אמר zeggen; in דבר vers 2 spreken en קרא roepen. Direct in vers drie komt een קו ל stem die begint met קרא roepen en in vers 5 eindigt met דבר spreken. Dan in vers 6 komt de tweede קו ל stem die אמר zegt en קרא roept, אמר zegt en קרא roept, en uitkomt bij het Zeggen van onze God, וד בר-א לה ינ ו het Woord van onze God. Dan worden de inwoners van Jeruzalem zelf opgeroepen om hun קו ל stem op te heffen en אמר te zeggen: Zie! נ ה.ה Het spreken en roepen gaat over in zien, en ook hier weer de herhaling: Zie uw God ה נ ה א ד נ י י הו ה Troosten volgens Jesaja is spreken naar het hart. 45 en zie de Heere HEERE ה נ ה א לה יכ ם 39 Aldus F.W. Cross in Oswalt The Book of Isaiah p Oswalt The Book of Isaiah p Karl Elliger, Deuterojesaja 40,1-45,7 in Marton Noth e.a., BKAT, Biblischer Kommentar Altes Testament, Neukirchen Vluyn , p. 1 (voetnoot) 42 Elliger, Deuterojesaja, p Korinthiers 1:3 θεὸς πάσης παρακλήσεως 44 Hoewel Dr. P. Sanders hier (desgevraagd en per ) een nuancering in brengt: Tussen de werkwoorden 'amar en dibber is er geen wezenlijk verschil. 'amar betekent gewoon "zeggen" en dibber is een denominatief werkwoord, afgeleid van het bekende zelfstandig naamwoord davar, dat als basisbetekenis "zaak" of "ding" heeft en als secundaire betekenis "woord". Het werkwoord dibber betekent letterlijk "een zaak overbrengen" of "iets meedelen" en het verschil met 'amar is niet wezenlijk. qara' kan luider zijn dan 'amar en dibber (dus bijv. "schreeuwen"), maar dat hoeft niet altijd, want het kan ook bijv. "noemen" betekenen. Of je met de subtiele verschillen veel kunt in een preek is voor mij de vraag. 45 Dr. P. Sanders: Dat het gaat om "spreken tot het hart" is homiletisch wel echt interessant.

7 Zij die hebben genoten van de troost van God, zijn het beste in staat om anderen te troosten. 46 Vertroosting in het NT blijkt een onderdeel van prediking in de synagoge. In Handelingen 13:15 staat: En na het lezen der wet en der profeten, zonden de oversten der synagogen tot hen, zeggende: Mannen broeders, indien er enig woord van vertroosting tot het volk in u is, zo spreekt. En in Hebreeën 13:22 Doch ik bid u, broeders, verdraagt het woord dezer vermaning; want ik heb u in het kort geschreven. Het woord παράκλησις 47 wordt in het NT vertaald met vertroosting, bijstand, opwekking, bemoediging, vermaning, troost, aandrang, beroep en aansporing. 48 De verwijzing naar Christus als de Parakleed, de Trooster, vinden we alleen het evangelie van Johannes en de 1 e brief van Johannes. 49 Troosten staat in de Bijbel ook in relatie met het verdriet over het verlies van een geliefde. Izaäk had zijn vrouw Rebecca lief, en zo werd Izaäk getroost na de dood van zijn moeder. 50 Vader Efraïm droeg vele dagen leed omdat zijn zonen gedood waren; en de broeders van Efraïm kwamen om hem te troosten. 51 Job geeft zijn vrienden te kennen dat zij moeilijke vertroosters zijn, omdat ze bij voorbaat denken te weten waarom God deze lijdensweg weg met Job gaat. 52 Rachel weent over haar kinderen; zij weigert zich te laten troosten over har kinderen, omdat ze niet meer zijn. 53 De HEERE zegt evenwel van diezelfde kinderen die niet meer zijn: er is verwachting voor uw nakomelingen, want uw kinderen zullen wederkomen tot hun landpale. 54 Ezechiël 37:12-13 Daarom, profeteer en zeg tot hen: Zo zegt de Heere HEERE: Ziet, Ik zal uw graven openen, en zal ulieden uit uw graven doen opkomen, o Mijn volk! en Ik zal u brengen in het land Israëls. En gij zult weten, dat Ik de HEERE ben, als Ik uw graven zal hebben geopend, en als Ik u uit uw graven zal hebben doen opkomen, o Mijn volk! Soms refereert נחם aan het berouw van JHWH. Een eerste voorbeeld daarvan vinden we in Genesis 6:6 waar staat dat de HEERE נחם het berouwde dat Hij de mens op de aarde gemaakt had, en dat het Hem smartte aan Zijn hart Zie 2 Korinthe 7: Naast נחמ vertaald de LXX nog 14 Hebreeuwse werkwoorden met παράκλησις, zie Gerhard Friedirch, Theologisches Wörterbuch zum Neuen Testament, Volume 5, Stuttgart 1866, p J.C. Bette e.a., Studiebijbel, Woordstudies en Concordantie 2986 nai 3955 rhonnumi, Veenendaal 1999, p Joh. 14:16, 14:26, 15:26, 16:7 en 1Joh. 2:1 zie Bette, Woordstudies en Concordantie 2986 nai 3955 rhonnumi, p Genesis 24: Kronieken 7: Job 16:1 53 Jeremia 31:15 54 Jeremia 31:17 55 In contrast met 1 Samuel 15:29 (als theologische correctie op 1 Samuel 15:11 en 35) zie Simian-Yofre,,נחם in: G.J. Botterweck et.al, Theological Dictionary of the Old Testament, ed. and transl. David E. Green, vol. IX, Grand Rapids 1997, p. 343

8 Als God troost dan is de toorn geweken. Jesaja 12:1 ( ) Uw toorn is afgekeerd, en Gij troost mij. En wie anders dan God alleen is in staat om Israël troosten 56? want de HEERE heeft Zijn volk vertroost 57 Degene die troosten zijn de inwoners van Jeruzalem. Jesaja 62:6 O Jeruzalem! Ik heb wachters op uw muren besteld, die geduriglijk al den dag en al den nacht niet zullen zwijgen. O gij, die des HEEREN doet gedenken, laat geen stilzwijgen bij ulieden wezen! 58 In Jesaja 52:9 wordt troosten gekoppeld aan verlossen. Troost is dat de toorn van God is opgehouden. Als God troost zijn gaat het niet om een bemoediging of berusting in het lot, maar om een troost die ontspringt vanuit een daad van de HEERE. Hij verandert de treurige situatie door Zijn komst. 59 In onze tekst wordt troost verbonden met spreken naar het hart. 60 de taal van de liefde. Deze uitdrukking wordt gebruik in geval van verdriet, angst, zonde of overtreding, waarbij degene die troost spreekt naar het hart van degene die lijdt en hen zo vertroost. 61 De grootste menselijk behoefte aan troost is bij de dood van een geliefde. 62 Jesaja weigert vertroost te worden door de inwoners van Jeruzalem. (Jesaja 22:4). Weigeren zich te laten troosten is doorgaans geen vrijwillige beslissing, maar een teken daarvan dat degene die wil troosten niet bij machte is om troost te bieden. 63 Menselijke troost is voor Jesaja onbruikbaar omdat het niets verandert. Alle de troost van JHWH geeft zekerheid. (Jesaja 12:1). Dan zijn de vijanden van Israël slechts instrument in Gods hand. Menselijke troost voor Jeruzalem is bedrog want ze is onverenigbaar met de verbinding van zonde en de straf die is toegebracht aan de stad, en die toegebracht zal worden. 64 Het is duidelijk dat troosten meer betekend dan een paar vriendelijke woorden. Dat velen mensen lijden door onderdrukkers is een uitdrukking van de zinloosheid van ons bestaan zonder God. 56 Jesaja 51:19 waarschijnlijker om in de 3 e persoon te lezen, zie Simian-Yofre,,נחם Theological Dictionary of the Old Testament, p Jesaja 49:13 58 Zie ook Jesaja 52:7-10 Hoe liefelijk zijn op de bergen de voeten desgenen, die het goede boodschapt, die den vrede doet horen; desgenen, die goede boodschap brengt van het goede, die heil doet horen; desgenen, die tot Sion zegt: Uw God is Koning. Er is een stem uwer wachters; zij verheffen de stem, zij juichen te zamen; want zij zullen oog aan oog zien, als de HEERE Sion wederbrengen zal. Maakt een geschal, juicht te zamen, gij woeste plaatsen van Jeruzalem! want de HEERE heeft Zijn volk getroost, Hij heeft Jeruzalem verlost. De HEERE heeft Zijn heiligen arm ontbloot voor de ogen aller heidenen; en al de einden der aarde zullen zien het heil onzes Gods. 59 Simian-Yofre,,נחם Theological Dictionary of the Old Testament, p Een parallel vinden we in Genesis 50:21 ( ) zo troostte hij hen, en sprak naar hun hart. en in Ruth 2:13 ( ) mijn heer, dewijl gij mij getroost hebt, en dewijl gij naar het hart uwer dienstmaagd gesproken hebt, ( ). 61 Simian-Yofre,,נחם Theological Dictionary of the Old Testament, p Simian-Yofre,,נחם Theological Dictionary of the Old Testament, p Simian-Yofre,,נחם Theological Dictionary of the Old Testament, p Simian-Yofre,,נחם Theological Dictionary of the Old Testament, p. 353

9 De afwezigheid van een trooster is een uitdrukking van de stilte van God in het midden van een mensenleven. 65 Dat Jeruzalem haar eigen schande inziet en belijdt is noodzakelijk voor de herbouw. 66 Naar het hart spreken is bemoedigen, aanmoedigen. 67 Hier lijkt het zelfs meer vermanend. Het doel is in ieder geval om de hoorder, die vast zit in de moeilijke omstandigheden, de boodschap ter harte te nemen en die te geloven. In dit vers horen we de liefelijke ondertoon aan de dochters van Jeruzalem. Haar Geliefde heeft haar niet verstoten. Hoe serieus zijn boosheid tegen haar ook geweest is, ze heeft alle reden om te blijven vertrouwen in Zijn liefde voor haar. 68 De aangesprokenen worden opgeroepen om Jeruzalem liefdevol moed in the spreken en tot haar te roepen dat de tijd van strijd voorbij is. De boodschap is dus in eerste instantie gericht aan de inwoners van Jeruzalem en niet aan de joden die nog in ballingschap leven. 69 De troost houd in dat de tijd van oorlog voorbij is. Johannes de Doper wordt in alle vier de evangelisten geïdentificeerd met de stem van een roepende in de woestijn, die het volk oproept tot berouw en bekering om zich zo voor te bereiden op de komst van de HEERE. 70 Er is een groot contrast tussen de vergankelijkheid van mensen en de standvastigheid van het woord van God Petrus 1:22-25: Hebbende dan uw zielen gereinigd in de gehoorzaamheid der waarheid, door den Geest, tot ongeveinsde broederlijke liefde, zo hebt elkander vuriglijk lief uit een rein hart; Gij, die wedergeboren zijt, niet uit vergankelijk, maar uit onvergankelijk zaad, door het levende en eeuwig blijvende Woord van God. Want alle vlees is als gras, en alle heerlijkheid des mensen is als een bloem van het gras. Het gras is verdord, en zijn bloem is afgevallen; Maar het Woord des Heeren blijft in der eeuwigheid; en dit is het Woord, dat onder u verkondigd is. Lukas 2:25 En ziet, er was een mens te Jeruzalem, wiens naam was Simeon; en deze mens was rechtvaardig en godvrezende; verwachtende de vertroosting Israëls, en de Heilige Geest was op hem. ( ) En als de ouders het Kindeken Jezus inbrachten, om naar de gewoonte der wet met Hem te doen; Zo nam hij Hetzelve in zijn armen, en loofde God, en zeide: Nu laat Gij, Heere! Uw dienstknecht gaan in vrede naar Uw woord; Want mijn ogen hebben Uw zaligheid gezien, Die Gij bereid hebt voor het aangezicht van al de volken: Een Licht tot verlichting der heidenen, en tot heerlijkheid van Uw volk Israël. Lukas beschrijft hoe Jezus in Narazeth op de Shabbat naar de Synagoge ging en daar een deel uit de rol van Jesaja las: De Geest des Heeren is op Mij, daarom heeft Hij Mij gezalfd; Hij heeft Mij gezonden, om den armen het Evangelie te verkondigen, om te genezen, die gebroken zijn van hart; Om den 65 Simian-Yofre,,נחם Theological Dictionary of the Old Testament, p Simian-Yofre,,נחם Theological Dictionary of the Old Testament, p Oswalt The Book of Isaiah, p Oswalt The Book of Isaiah, p Paul, SBOT 9, Hooglied Jesaja, p Paul, SBOT 9, Hooglied Jesaja, p Paul, SBOT 9, Hooglied Jesaja, p. 537

10 gevangenen te prediken loslating, en den blinden het gezicht, om de verslagenen heen te zenden in vrijheid; om te prediken het aangename jaar des Heeren. Het woord om te genezen/om te verbinden verwijst terug naar Jesaja 1 staat dat de wonden, striemen en etterbuilen niet verbonden zijn. De taak van Christus is om die wonden te helen, te genezen.